Κεφάλαιο Ζελατίνες
Εξαιρουμένων αυτών που κατά συνείδηση οδηγούν πλήρως γυμνές μοτοσικλέτες και ποτέ δεν ξεπερνούν τα όρια ταχύτητας, οι ζελατίνες λίγο-πολύ είναι ένα «αναγκαίο κακό».
Ακόμα και με ταχύτητες της τάξης των 100 χλμ/ώρα, οι ρυπές του ανέμου μπορεί να αποτελέσουν σοβαρό πρόβλημα. Δεν αναφέρομαι βέβαια στους μποντιμπιλντεράδες, όπου με τα «ποντίκια» τους...δεν μασάνε..
Οι ζελατίνες ως ένα μεγάλο βαθμό, αποτελούν συμβιβασμό για πολλούς από εμάς. Αλλά ας αρχίσουμε από τις βασικές αρχές.
Οι μοτοσικλέτες από ορισμού είναι φτωχές αεροδυναμικά. Ο αέρας, καθώς η μοτοσικλέτα κινείται και τον «τρυπάει, πρέπει να την «ξεπεράσει» και να επιταχύνει γύρω από αυτήν. Καθώς λοιπόν το κάνει αυτό, ο αέρας στροβιλίζεται προς τα μέσα, γύρω από τις διάφορες προεξοχές ή ομαλές επιφάνειες της μοτοσικλέτας, όπως το φέρινγκ ή η ζελατίνα και αυτοί οι στροβιλισμοί δύναται να προκαλέσουν άσχημα συμπτώματα σε μας.
Για να θεωρηθεί πως μια ζελατίνα είναι αποτελεσματική πρέπει να έχεις τοποθετημένο το μέρος του σώματός σου που σε νοιάζει περισσότερο-το κεφάλι σου δηλαδή- σε ένα μέρος/ύψος όπου οι στροβιλισμοί δεν θα το επηρεάζουν. Αυτό σημαίνει 3 διαφορετικές θέσεις/στάσεις:
1) Τοποθέτηση πάνω από το σημείο όπου εμφανίζονται οι στροβιλισμοί.
2) Κάτω από αυτό το σημείο.
3) Ή τόσο κοντά το κεφάλι στην ζελατίνα, ώστε το μεγαλύτερο κομμάτι των στροβιλισμών να εξουδετερώνεται από το πάνω μέρος του κράνους μας.
Οι στροβιλισμοί μπορεί να προκαλέσουν σοβαρό ταρακούνημα του κράνους-καμιά φορά τόσο σοβαρό ώστε να επηρεάσουν την όραση και να προκαλέσουν πονοκέφαλο, καθώς ο εγκέφαλός μας «πλέει» μέσα στο κρανίο μας.
Αυτό το άρθρο γράφτηκε στην προσπάθειά μου να εξουδετερώσω όσο γίνεται αυτό το δυσάρεστο φαινόμενο, καθώς πειραματιζόμουν με ζελατίνες στην μοτοσικλέτα μου.
Tι περιμένουμε από μια ζελατίνα να μας προσφέρει;
Αυτό εξαρτάται από τον τύπο της ζελατίνας που χρησιμοποιούμε. Για παράδειγμα στις sport μοτοσικλέτες αναζητούμε η ζελατίνα να έχει τέτοια αεροδυναμική, ώστε να πετυχαίνουμε υψηλές ταχύτητες. Στις sport λοιπόν μοτοσικλέτες, με χαμηλό τιμόνι και καθισμένοι σε φυσιολογική στάση, ο στροβιλιζόμενος αέρας θα μας χτυπάει στο ύψος του στήθους, αλλά το κεφάλι θα βρίσκεται πάνω από το επίπεδο των στροβιλισμών, στον «καθαρό άερα». Με τον όρο «καθαρό αέρα» εννοώ καθαρό αεροδυναμικά αλλά με βρώμικη ζελατίνα λόγω της ανώμαλης προσγείωσης άπειρων εντόμων.
Οπότε σε sport μοτοσικλέτα περιμένεις ο άερας να σε «σηκώνει» ελαφρά, νιώθωντας την δύναμη αυτή στους καρπούς, αλλά χωρίς να νιώθεις πως ανά πάσα στιγμή θα φύγεις πίσω, ενώ ταυτόχρονα η ζελατίνα θα «γεμίζει» μυγάκια, θέλοντας τακτικό καθάρισμα.
Αν το μέγεθος του σώματός σου, το στύλ οδήγησης και η ζελατίνα «έρχονται» πακέτο, το κράνος δεν θα εμφανίζει ταρακούνημα, αλλά κάποιες φορές ο στροβιλισμός που θα χτυπάει το στήθος σου, θα εξοστρακίζεται προς τα πάνω, εισχωρώντας καμιά φορά στο κράνος, δίνοντάς σου την εντύπωση πως τείνει προς τα πάνω. Αν αυτό το φαινόμενο γίνει αισθητό κατά τη διάρκεια ενός Test Ride τότε αυτό ίσως να σημαίνει πως χρειάζεται αλλαγή η ζελατίνα.
Ενδιαφέρον είναι να προσέξουμε πως οι ζελατίνες που χρησιμοποιούνται στις αγωνιστικές μοτοσικλέτες, οι οποίες εξελίσσονται στις sport μοτοσικλέτες, είναι ψηλότερες από τις standard. Αυτό οφείλεται στο ότι ο οδηγός θα χρειαστεί να κάτσει τέρμα κάτω, αγκαλιάζοντας το ρεζερβουάρ, για να πετύχει άριστη αεροδυναμική, οπότε θα χρειάζεται να βλέπει μέσα από την ζελατίνα ή ακριβώς από πάνω της.
Ένα άλλο σημείο που πρέπει να προσέξουμε επιλέγοντας μια sport μηχανή, είναι ότι η ζελατίνα μπορεί να εμποδίζει το οπτικό πεδίο κοιτώντας προς τα όργανα, όταν η στάση οδήγησης είναι φυσιολογική.
Οι τουριστικές ζελατίνες είναι ικανές να σου επιτρέψουν να οδηγείς χωρίς να σε επηρεάζει το φαινόμενο των στροβιλισμών, ούτε και ο «πόλεμος με τα έντομα» στην ζελατίνα του κράνους και να βλέπεις μπροστά καθαρά, σε όλες τις συνθήκες. Αλλά τελικά....είναι αυτός ο σκοπός;
Αν η τουριστική ζελατίνα είναι ψηλή και αρκετά πλατιά, ώστε να σε απαλλάσσει από στροβιλισμούς και έντομα, μάλλον θα πρέπει να κοιτάς μέσα από την ζελατίνα. Αυτό μπορεί να είναι καλό αν η ζελατίνα είναι άριστη αεροδυναμικά και εφόσον είναι καινούρια και αγρατζούνιστη, αν είναι καθαρή...δεν είναι καλυμμένη με σκόνη, έντομα, ή στάλες βροχής....(...χμμμ..πολλά θέλουμε έ;..) Αυτή η κατάσταση όπως καταλαβαίνετε δεν είναι ρεαλιστική.
Στην βροχή αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια ζελατίνα που μπορούμε να κοιτούμε από πάνω της, να επιτρέπει ταυτόχρονα μια σημαντική ποσότητα αέρα να σκάει στη ζελατίνα του κράνους ώστε να το καθαρίζει από σταγόνες βροχής και ταυτόχρονα να μην προκαλεί ταρακούνημα του κράνους.
Είναι σαν να ζητάμε το αδύνατο;
Οι ηλεκτρικά ρυθμιζόμενες ζελατίνες μπορούν να ανέβουν αρκετά ψηλά ή να κατέβουν αρκετά χαμηλά-σε περίπτωση βροχής- αλλά το μειονέκτημα είναι πως καθώς ρυθμίζονται στην ανώτερη θέση, αλλάζει μαζί και η γωνία κλίσης, μεγαλώνοντας την απόσταση από το κεφάλι μας.
Άλλες ζελατίνες απομακρύνουν μεν τους στροβιλισμούς από το κράνος, τους επαναφέρουν δε στο πίσω μέρος του, σαν αόρατο χέρι. Οι ζελατίνες που έχουν add-ons, η spoiler όπως λέγονται, μπορεί να λειτουργούν καλά, από την στιγμή βέβαια που η κορυφή (το χείλος ) της ζελατίνας έχει το κατάλληλο ύψος και την κατάλληλη απόσταση από την ζελατίνα του κράνους μας. Χμμμμ....
Οπότε σε ποιό ύψος θα πρέπει να βρίσκεται το χείλος της ζελατίνας; Μετά από χρόνια εμπειρίας, οι παρατηρήσεις μου καταλήγουν πως θα πρέπει να βρίσκεται στο ίδιο ύψος με την άκρη της μύτης μας και 200 με 300 χιλιοστά μπροστά από αυτήν.
Για να καταλάβετε το αποτέλεσμα, απλά τοποθετήστε το κεφάλι σας σε αυτή τη θέση, αν βέβαια η μοτοσικλέτα έχει ζελατίνα, για να νιώσετε την διαφορά στους στροβιλισμούς.
Σε αυτήν την θέση μπορείς να δεις πάνω από την ζελατίνα στην βροχή, καθώς οι στάλες βροχής απομακρύνονται λόγω του αέρα που πέφτει πάνω σου. Αν και θα χτυπάν έντομα στο κράνος σου, ΠΟΤΕ δεν θα χρειαστεί να κοιτάξεις μέσα από μια βρώμικη, θολή ζελατίνα.
Ανακεφαλαιώνοντας, τι να περιμένουμε από την ζελατίνα σε μια sport μοτοσικλέτας;
Προστασία του θώρακα καθώς η ταχύτητα αυξάνεται, το κράνος να βρίσκεται σε «καθαρό αέρα» (όχι στροβιλισμοί) χωρίς να τείνει προς τα πάνω. Θα χρειάζεται βέβαια να καθαρίζεις την ζελατίνα του κράνους συχνά από έντομα...
Τι περιμένουμε από την ζελατίνα σε μια τουριστική μοτοσικλέτα με μια μεγάλη ζελατίνα;
Ελεύθερο οπτικό πεδίο, απουσία στροβιλισμών από αέρα (αν είμαστε τυροί) αλλά κακό οπτικό πεδίο στην βροχή και όταν η ζελατίνα της μοτοσικλέτας είναι βρώμικη, δηλαδή τις περισσότερες φορές...Αν η ζελατίνα είναι ηλεκτρικά ρυθμιζόμενη, «παίξε» μέχρι να βρεις το ιδανικό ύψος και την ιδανική απόσταση από το κράνος.
Σε μια γυμνή μοτοσικλέτα με μια μεγάλη aftermarket ζελατίνα προφυλάσσεσαι από το κρύο του χειμώνα, μπορεί να υπάρχει η δυνατότητα να αυξομειώσεις το ύψος, ώστε να μπορείς να βλέπεις από πάνω της, αλλά πολύ πιθανό είναι να ταλαιπωρείσαι από ταρακούνημα του κράνους (buffeting) εκτός αν μπορείς να φέρεις την ζελατίνα σε μικρότερη απόσταση από το πρόσωπό σου.
Αν τοποθετήσεις μια aftermarket μικρή ζελατίνα (bikini) μπορεί να πετύχεις το καλύτερο αποτέλεσμα, δηλαδή αποφυγή της πίεσης του αέρα στον θώρακα-ώστε να μπορείς να κάθεσαι σε όρθια στάση χωρίς να υποφέρεις- ενώ μπορείς επίσης να βλέπεις καθαρά στην βροχή, χωρίς στροβιλισμούς στο επίπεδο του κράνους, με τίμημα τον «πόλεμο με τα έντομα», όπως άλλωστε και οι αναβάτες στους αγώνες ταχύτητας.
Μια μικρή ζελατίνα θα σε κρατήσει δροσερότερο το καλοκαίρι και το χειμώνα πάντα υπάρχει ο σωστός εξοπλισμός, κατά του κρύου..
Πως λοιπόν θα αποφασίσουμε ποια είναι η κατάλληλη ζελατίνα για μας; Το καλύτερο είναι να την δοκιμάσουμε προτού την αγοράσουμε. Το να πάρουμε την συμβουλή από κάποιον που χρησιμοποιεί την ζελατίνα που μας ενδιαφέρει είναι παγίδα γιατί οι σωματικές αναλογίες και η θέση οδήγησης αλλάζουν από άτομο σε άτομο.
Σημαντικός παράγοντας βέβαια είναι και η επιλογή ενός αεροδυναμικά καλού κράνους.
Τελικά προτιμώντας να «φορέσεις» μια χαμηλή ζελατίνα, ώστε να βλέπεις από πάνω της και ιδίως στην βροχή, φτάνεις αντιμέτωπος με το εξής δίλημμα:
Έντομα στην ζελατίνα?.....ή «ταρακούνημα» στο κράνος?....Τι προτιμάται;
Εγώ θα επιλέγω πάντα το πρώτο...
Το πρωτότυπο κείμενο είναι γραμμένο στα αγγλικά από τον φίλο μου Graham Allardice. Η μετάφραση έγινε από εμένα. Ελπίζω να βοηθήσει τους τελειομανείς...